QUA MÙI HƯƠNG DẠ LÝ

Một sáng mùa Đông năm nay, tôi ra vườn xem lại hoa cảnh, bất ngờ đến đau khổ khi thấy chùm Hoa Dạ Lý Hương héo xèo sau đêm lạnh. Ôm chậu cây vào nhà mà tôi tiếc ngẩn tiếc ngơ, rồi tự trách mình sao không chú ý hay siêng năng một chút, bưng chậu hoa vào nhà mấy hôm trước để ủ ấm cho hoa, để bây giờ hoa héo như thế nầy. Tôi lại chăm sóc, tưới nước để hy vọng mấy ngày sau, cây hoa không còn sống vì bị tím tái bởi trời lạnh dưới 0 độ C chỉ một đêm trước, trở lại bình thường. Tôi hoang mang lắm khi thấy cảnh đọan trường nầy. 

Tôi đã gắn bó với Hoa Dạ Lý Hương từ những năm dậy thì nơi quê cũ. Những đêm tối trời, hoa không tỏa hương thơm bằng những đêm trăng sáng. Đêm đêm ngồi học bên chiếc đèn dầu, thỉnh thoảng tôi nghe tiếng súng vọng từ xa, rồi tiếng súng gần lại làm tôi lo sợ. Qua chấn song cửa sổ, ánh hoả châu rọi vào sáng rực làm nỗi lo sợ tăng thêm. Đêm không trăng hay đêm đầy trăng sáng tôi đều có cảm giác cô đơn lạ lùng. Trong cảm giác ngại ngùng và khiếp sợ chiến tranh, tôi lại thấy an lòng và ấm lòng hơn qua mùi hương Dạ Lý. Tôi thường đứng lên, cao hơn tầm nhìn qua cửa sổ, nhìn những cụm hoa nhỏ li ti, đậu thành chùm, không đơn độc vì như luôn ghé sát vào nhau, tỏa một mùi hương bát ngát. Tôi nói mùi hương bát ngát chắc không sai vì mùi hương vào nhà, tỏa rộng trong một không gian không rộng mà luôn lẻ loi bởi chỉ một mình tôi trên chiếc bàn con đã cũ. Hương đậu trên vai, hương bám đầy trên tóc, hương bay vào tận bên trong, đánh thức Má tôi qua giấc ngủ ngắn, sớm, từng đêm.

Má tôi thường nhỏm dậy, bước ra gần bên tôi và thường hỏi một câu lấy lệ: Dạ Lý Hương nở rồi hả con? Má nghe mùi hương…, rồi Má vào ngủ lại. Im lìm, không xao động, không suy tư, tôi nghe mùi hương bay ra rồi trở lại, đi xa rồi quay lai gần. Trong mùi hương đó tôi an lòng ngồi xuống bàn, lật sách vỡ ra và ôn thi cuối cấp 2.

Tôi nhớ rất rõ, không sai một ly, chính Má tôi đã trồng cây hoa đó. Má xin ở đâu không biết, đem về trồng ngay cửa sổ, bên ngoài bàn học của tôi và nói vui: Khi nào hoa nở là con thi đậu, biết đâu mùi hương làm con tỉnh táo lúc học bài. Muà Xuân qua đi, mùa Hè trở lại, cây Hoa Dạ Lý lớn thêm, đẹp và dễ thương như người con gái dậy thì mới tắm xong, giản đị cầm cây lược chải tóc và mỉm cười trước tấm gương con. Qua gần ba tháng gần gũi với hương hoa, gần một năm ôn tập tôi thi đậu. Má tôi mừng lắm vì năm đó đề thi khó khăn hơn các năm trước, nên ít người thi đậu như tôi.

Từ đó, khi tôi cầm cái chứng chỉ (tạm thay bằng), tôi lại nhớ thật sâu mùi hương cũ. Mỗi lần thấy Má tưới nước cho hoa, tôi lại miên man một ý nghĩ ngộ nghĩnh là Má tưới cho cuộc đời mình thêm xanh, thêm mát. Rồi tôi lên tỉnh học, bỏ lại cây Hoa Dạ Lý đơn độc một mình những đêm tối trời hay những đêm đầy trăng có tiếng súng đêm và lâu lâu có ánh hỏa châu rọi qua cửa sổ. Má tôi nói hình như ngày con đi, cây Dạ Lý Hương coi bộ cũng buồn mà như héo dần đi dù Má tưới siêng hơn nhiều lắm! Cô bạn hàng xóm mới tuổi mười ba mà cũng xí xọn chen vô: Chắc Hoa Dạ Lý nhớ anh mà! Tiếc quá, hoa nầy không ép được. Nếu ép, được em sẽ ép gởi anh một tràng luôn! Trong tận đáy lòng, những câu nói đùa của Má tôi, hay câu trêu ghẹo của người em hàng xóm cứ làm tôi thơ thẩn mãi. Tôi lên tỉnh học, trọ trong căn phố nhỏ, có cửa sổ sáu chấn song dọc, giống y như cửa sổ nhà tôi, nhưng không có mùi hoa Dạ Lý. Những đêm trăng sáng, tồi đứng lên, cũng cao hơn tầm nhìn lúc ngồi, nhớ về một loài hoa đã đưa tôi vào một rừng kỷ niệm mà khi đã lạc vài rồi thì khó bề trở ra bình yên. Tôi như bị trọng thương khi nhớ về loại hoa nầy: hoa nhỏ thành chùm, hương bay ngào ngạt những đêm trăng sáng mùa Hè!

Mùa hè có tiếng ve, có màu Phượng đỏ, nhưng không để lại trong tôi những kỷ niệm đầy tràn, ngập ứ như hoa Dạ Lý, bởi trong đó có gương mặt Má tôi, có bàn tay của Người tưới nước mỗi chiều và có hàm răng trắng có hai chiếc khễnh của cô bạn hàng xóm cười trêu tôi mỗi khi nhắc về cây hoa Dạ Lý.

Thế rồi hoàn cảnh đẩy đưa, vận người đưa đẩy, tôi xa luôn quê nhà, xa luôn cái bàn học con con cạnh cửa sổ đêm đêm được dỗ dành bởi một loài hoa quen thuộc, không vương giả, không quê muà, chỉ đủ làm xao xuyến lòng tôi khi nhớ đến.Tôi không còn nghĩ nhiều về Dạ Lý bởi tôi tất bật với nợ nần cuộc sống. Tôi không quên và chắc không bao giờ quên, nhưng tôi không còn nặng lòng với mùi hoa cũ , cả khi hay tin cô bạn hàng xóm lúc theo chồng cứ đòi cho được một chùm hoa Dạ Lý trong lẵng hoa cô dâu. Trong tôi, hương Dạ Lý không bay mất, nhưng không hiện ra, không dẫn tôi vào rừng kỷ niệm như ngày trước. 

Cho đến đêm tôi ra phi trường, chờ đợi máy bay cất cánh đưa tôi về một nơi xa lạ ở chốn quê người, trong tiếng lao xao cười nói và từ giã nhau, bỗng Má tôi hỏi, qua bên đó có Dạ Lý Hương không con? Tôi như bị ai đâm một nhát dao bên lưng, bên phải, nơi Má tôi đứng. Tôi hoang mang và như bị nghẹn, không biết nữa, Má à! Má tôi thêm, tội nghiệp con nhỏ, nó thương con lắm, hồi đám cưới, nó đòi cho được hoa Dạ Lý Hương .., cũng may, nó có hai con rồi, hạnh phúc! Tôi như không nghe được gì nữa ! Tôi phang một câu lãng xẹt, cũng may, phần cuối Má tôi nghe rõ,  Kệ nó Má ơi! Con chỉ nhớ Má khi có và khi không có Dạ Lý Hương thôi ...

Qua bên nầy, tưởng tôi quên bẵng vụ Dạ Lý Hương rồi vì mới qua đây hơn một năm thì Má tôi mất ở quê nhà . Một người bạn về Việt Nam, không biết khéo léo lẩn tránh thế nào mà mang đươc qua chừng mười hột hoa Dạ Lý trong túi an toàn. Chị hào phóng cho tôi đúng ba hột gọi là chút kỷ niệm quê huơng. Tôi gieo hột mà thầm vái Má phù hộ cho hoa Dạ Lý nẩy mầm thành cây hoa lớn. Lời khẩn cầu có hiệu quả nên tôi được hai cây. Tôi trồng hoa trong chậu, để cạnh cửa sổ để những đêm sáng trăng, mùa Hè, tôi lại nghe mùi hương cũ, trong đó có Má tôi cặm cụi tưới nước và có hàm răng con nhỏ nhà bên trắng bơng, cười nửa miệng. Mỗi mùa Đông đến, tôi vẫn mang hai chậu hoa vào nơi kín đáo để tránh hơi lạnh và sương muối làm chết cây! 

Thế mà hôm qua, tôi quên một chút và chỉ một đêm ở ngoài trời, cây hoa Dạ Lý không còn nữa! Hoa Dạ Lý tôi có thể bỏ công tìm lại được, nhưng trong sâu thẫm tâm hồn, tồi thấy như mình phạm một lỗi lầm to tát với Má tôi, Người đã ươm hoa trong lòng tôi, nuôi nấng, dạy dỗ, an ủi khuyến khích tôi qua mùi hương Dạ Lý, từ khi tôi mới lớn trong nước đến khi tuổi sắp về chiều, ở một nơi xa bên ngoài Tổ quốc. 

Mùa hè nầy nhất định Dạ Lý Hương sẽ nở bên khung cửa sổ và tỏa ngát hương trong lòng tôi.

TRẦN KIÊU BẠC