GIAI THOẠI THIỀN:  .CUỐC CỎ CHẶT ĐỨT RẮN. TÁC GIẢ: HT TINH VÂN - DỊCH: TUỆ THÔNG  Một vị học Tăng đến đạo tràng của Thiền sư Trí Thường để tham học. Thiền sư Trí Thường đang dẫy cỏ. Đúng lúc ấy một con rắn nhảy ra, Thiền sư liền giơ cao đầu cuốc chặt đứt con rắn. Học Tăng thấy vậy cho là việc làm chẳng hợp với đạo nên nói rằng: "Rất lâu rồi con ngưỡng mộ nét đặc biệt đạo đức về lòng từ bi nơi đây, đến được đây rồi, con lại chỉ thấy một kẻ tục thô lỗ". Thiền sư Trí Thường nghe như vậy liền hỏi: "Giống như lời ông vừa nói như thế: là ông thô lỗ hay ta thô lỗ?". Học Tăng nghe vậy chẳng còn giữ được thái độ hỏi đạo một cách nghiêm túc nữa nên nói: "Người nào là thô?". Thiền sư Trí Thường hạ đầu cuốc đang giơ cao xuống chạm đất. Học Tăng lại hỏi: "Người nào là tế?". Thiền sư liền đưa cao đầu cuốc lên, rồi làm tư thế chặt rắn. Học Tăng chẳng hiểu rõ ý nghĩa lời dạy của Thiền sư nên nói: "Vấn đề thô tế của Ngài nói, gọi là người không có phương pháp thấy hiểu xa". Thiền sư Trí Thường hỏi ngược lại: "Lại chẳng cần nương theo vấn đề này nói thô tế, xin hỏi ông tại chỗ nào nhìn thấy ta chặt rắn?". Học Tăng liền chẳng khách sáo đáp: " Ngay đây!". Thiền sư Trí Thường dùng khẩu khí của một bậc lão thành răn dạy nói: "Ngay đây", ông chẳng thấy được chính mình, lại đến xem ta chặt rắn làm gì?". Học Tăng nhân đó tâm liền tỉnh. LỜI BÌNH: Trong sử Thiền tông có sự tích Nam Tuyền chém mèo. Có người cho rằng sát sanh chính là giới trọng căn bản của đạo Phật, Nam Tuyền chẳng nên sát sanh; nhưng người khác lại nghĩ thế ấy là đại cơ đại dụng của Cổ Phật Nam Tuyền, chẳng thể dùng kiến giải nhỏ hẹp mà bình luận chê bai bậc đại đức. Nam Tuyền chém mèo hoặc ra vẻ cầm dao làm tư thế chém, là muốn chặt đứt lòng tham hưởng thụ vật chất và chấp trước của mọi người. Hiện tại Trí Thường chặt đứt rắn, đây có khả năng là ngầm ý muốn chặt như trên. Học Tăng thấy gió liền tưởng là mưa, miệng bình phẩm là quá thô khí rồi, thế mà ý cho rằng Thiền sư không có một chút lòng từ bi! Nhưng Thiền sư Trí Thường là bậc đạo cao đức trọng, đã được mọi người quý kính, có thể do đó kêu gọi người học đạo, đâu chấp nhận kẻ nói thô nói tế. Cho nên Ngài răn dạy học Tăng chẳng mắc kẹt trên thấy nghe hiểu biết. Thiền chủ yếu chặt đứt mọi ý thức phân biệt thường tình. Vì sao nhất định phải ở trên ngoại cảnh khởi phân biệt chấp trước, mà lại chẳng tự soi xét kỹ chính mình. Ngay đây là gì nhỉ?